Michiel Vijverberg
Met de invoering van het Europese beveiligingssysteem ERTMS maakt ProRail een sprong naar digitalisering. Wat betekent dat voor onze partners? Michiel Vijverberg, programmamanager Implementatie ERTMS ProRail, legt het uit.
Vijverberg vergelijkt de veranderingen bij ERTMS graag met de ontwikkeling van de mobiele telefoon. "Tussen de oude bakelieten telefoon en het vaste toestel met druktoetsen zitten tientallen jaren, maar daarna, met de komst van nieuwe draadloze technologie, ging het razendsnel. Zo is het ook met de beveiliging op het spoor. ATB ligt er nu een jaar of zestig en is aan vernieuwing toe, maar je gaat natuurlijk niet investeren in verouderde techniek."
In plaats daarvan investeert ProRail in digitalisering. Relaishuizen en lampen naast de baan gaan verdwijnen en hiervoor in de plaats komt er software in de trein die communiceert met centrale intelligente apparatuur. De rol van de ERTMS-softwareleveranciers wordt daardoor belangrijker en die van ingenieursbureaus en aannemers wordt anders. Niet meer werken met papieren tekeningen, maar updates uitvoeren op de computer.
Landelijk dezelfde beveiliging
En dat updaten is maar een van de vele veranderingen. Er is ook een nieuwe aanpak nodig om ERTMS verder uit te rollen. De gangbare praktijk is dat veiligheidssystemen per baanvak worden geïnstalleerd. Dat was met ATB zo, maar de afgelopen jaren ook bij de aanleg van de eerste baanvakken met ERTMS. "Het gevolg is dat we nu 5 versies van ERTMS hebben liggen", vertelt Vijverberg, "en globaal gezien ook nog eens 3 versies van ATB. Dat is bewerkelijk. We willen naar landelijk hetzelfde type en dezelfde versie van de beveiliging. Dat kan met ERTMS. Het is één systeem dat centraal wordt aangestuurd en ook centraal wordt geüpdatet. We vervangen honderden relaishuizen door enkele centrale datacentra. ProRail gaat dus van baanvakgewijze naar landelijke implementatie én beheer."
Wat betekent dat voor de rol van ingenieursbureaus en aannemers?
Michiel Vijverberg: "Het werk van ingenieursbureaus verandert doordat informatiestromen over de infra worden gedigitaliseerd. Daarnaast vraagt ERTMS om een ander ontwerp. In plaats van seinen en lampen komen er, onder andere, balises, die data doorgeven over de locatie van de treinen. Het zijn de ingenieursbureaus die ons gaan helpen met de overgang naar uniforme beveiligingssystemen. In een later stadium wordt duidelijk wat de veranderingen inhouden voor de aannemers. Een verandering zal zeker plaatsvinden. De aannemer gaat niet alleen meer in de baan op zoek naar een storing. Dat zal ook online gebeuren."
Contracten met een ‘open einde’
De contracten die ProRail afsluit met leveranciers veranderen ook. "Normaal hebben de IT-contracten een looptijd van 5 jaar. Maar bij ERTMS gaat het om een langere periode, denk daarbij aan uitrol en beheer. Ook moeten contracten rekening houden met het feit dat er gedurende de looptijd ontwikkelingen plaatsvinden waarvan we niet altijd weten wat ze inhouden, maar die wel gevolgen hebben voor de realisatie. Bovendien vraagt het beheer van IT-systemen dat leveranciers, ProRail en de andere samenwerkingspartners continu hun kennis en kunde actueel houden.”
Wat betekent ERTMS voor de relatie met systeem- en softwareleveranciers?
"Er ontstaat een heel andere relatie, want we moeten gezamenlijk werken aan een snelle uitrol van ERTMS. Dus samenwerking is essentieel. We moeten samen innovaties ontwikkelen, samen risico's durven nemen en elkaar voordelen gunnen. Samenwerken is echt van beide partijen, dat is ook een leertraject voor ons. Daarnaast is het belangrijk dat we leren van ervaringen elders. Zo leren wij bijvoorbeeld veel van de aanpak in Noorwegen en Denemarken."
Samenwerking met de vervoerders, een essentiële schakel
De samenwerking met de leveranciers, ingenieursbureaus en aannemers is van groot belang. Maar de samenwerking met de vervoerders is minstens zo cruciaal, zowel tijdens het programma als in de beheerfase, stelt Vijverberg. “ERTMS is een systeem waarbij de trein en de infra nauw moeten samenwerken. Zoals bij alle IT-systemen, kan een instelling die net niet goed is, grote invloed hebben op de performance van het toekomstige spoornetwerk. De samenwerking om snel analyses uit te voeren en besluiten te nemen bij problemen, gaat van alle partijen op het spoor extra inspanning vragen.”
|
